Tysiące lat temu, kiedy północną półkulę zaczął pokrywać lód, wiele nowych gatunków roślin pojawiło się w miejscach, w których wcześniej nie występowały. Kiedy ustała epoka lodowcowa większość roślin nie poradziła sobie i wyginęła ze zmianą klimatu, ale nie wszystkie. We florze Polski można znaleźć kilka gatunków, które są świadkami zamierzchłej przeszłości takim jak zimoziół północny. To gatunek strefy polarnej, występujący w tundrze lub lasotundrze. W Polsce osiąga południową granicę sięga po zachodnie Sudety, Górny Śląsk, Góry Świętokrzyskie. W naszym kraju zimoziół północny podano dotąd z około 150 stanowisk, rozmieszczonych głównie w północnej części Polski.
Zimoziół północny to wiecznie zielona mała krzewinka do 15 cm o cienkich, pełzających po ziemi pędach dochodzących do 1,5 m długości, z których wyrastają wzniesione delikatnie owłosione pędy kwiatowe. Posiada liście ustawione naprzeciwległe, okrągławe, odwrotnie jajowate lub eliptyczne, brzegiem karbowane, skórzaste, ciemnozielone z wierzchu, niebieskawo zielone od spodu. Ma wonne kwiaty, zwisające, różowe lub białe. Zapach opisywany jest jako migdałowy lub waniliowy. Kwitnie w maju i czerwcu. Jego owoce są jajowate, suche, niepękające, jednonasienne, gdzie u nas rzadko się rozwijają. Licznie występuje w mszystych borach iglastych, rzadziej lasach mieszanych. Preferuje luźne drzewostany, rośnie przeważnie w miejscach lekko tylko zacienionych.
Rośnie na glebach piaszczystych lub silnie spiaszczonych, ubogich i kwaśnych (roślina kwasolubna). Natomiast nie toleruje obecności wapnia w glebie. Utrzymanie populacji wymaga stałych obserwacji i zabiegów usuwających ekspansywne gatunki runa leśnego. Największym zagrożeniem dla tej glacjalnej rośliny jest pojawianie się w borach drzew i krzewów liściastych (głównie leszczyny i kruszyny), które ograniczają dostęp światła do dna lasu. Zimoziół północny objęty był w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1983 roku . W Polskiej czerwonej liście figuruje z kategorią VU (narażony) . Od października 2014 r. jest objęty tylko ochroną częściową. Botanicy oraz inni badacze gatunku uważają, że zimoziół północny ten mały relikt glacjalny, takson będący pozostałością z okresu lodowcowego powinien szczególnie podlegać ochronie ścisłej.
Sejneńszczyzna
poznaj malowniczą krainę