Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) ta miniaturowa wersja jałowca, jest rośliną wskaźnikową dla gleb kwaśnych, gdzie jego cały cykl rozwojowy trwa kilkanaście lat.

26 lutego 2023

     Widłak jałowcowaty jest zimozieloną rośliną leśną o pędach długości do 1 metra i posiada łodygę płożącą się po ziemi.  Jego gałązki boczne są wniesione, gęsto skrętoległe ulistnione o wysokości od 10 do 30 cm. Liście są małe, całobrzegie lub drobno piłkowane, równo wąsko lancetowate, spiczasto zakończone, bez włosków, z jednym nerwem po środku, skrętolegle ustawione na pędach, odstające poziomo od pędu. Kłosy widłaka jałowcowatego są zarodnionośne, wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, składają się z liści zarodnionośnych, które są siedzące z błoniastymi brzegami.

   

     Widłak jałowcowaty ma kłosy o kształcie szeroko jajowatym, gdzie są zaostrzone na końcu, początkowo żółtawe, później tworzą się brunatne. Przedrośle żyje w symbiozie z grzybami, co jest warunkiem jego rozwoju, trwającego ponad kilkanaście lat. Dużą rolę odgrywa rozmnażanie wegetatywne. Miejscami tworzy płaty o nieregularnym kształcie, zajmując powierzchnię do kilkudziesięciu metrów kwadratowych. Występuje na terenie całej Polski, jednak na niżu znacznie rzadziej niż w górach. Jest to gatunek charakterystyczny dla borów szpilkowych. Spotyka się go również w płatach kwaśnych buczyn.

 

      Rośnie w miejscach ocienionych, najczęściej na glebach bielicowych, bardzo kwaśnych lub kwaśnych. Cała roślina jest trująca, zawiera alkaloidy, między innymi likopodynę i annotynę. Ze względu na bardzo łatwopalne zarodniki dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach. Stosowano go też powszechnie w przemyśle farmaceutycznym jako środek zapobiegający sklejaniu się tabletek. Dziś przyjmijmy te informacje jedynie jako ciekawostki, gdyż widłak jałowcowaty podlega ochronie częściowej.

 

      W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje. Umieszczony jest na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia). Widłaki najłatwiej jest zobaczyć właśnie o tej porze roku, kiedy dawno nie ma już liści, a na dnie lasu pozostaje jedynie warstwa mszysta, wtedy to zobaczymy cały świat tych zimozielonych roślin leśnych.

 

      

 Sejneńszczyzna 

poznaj malowniczą krainę