Sejneńszczyzna » Miodokwiat krzyżowy (Herminium monorchis) na naturalnym jedynym stanowisku w Polsce, jest niezwykle rzadkim, niewielkich rozmiarów pięknie pachnącym, ściśle chronionym storczykiem, dla którego w Dolinie Rospudy powołano "Rezerwat Dolina Rospudy im. prof. Aleksandra Sokołowskiego".

Miodokwiat krzyżowy, należy do rodziny storczykowatych, jest to roślina niezwykle rzadka, światłożądna, niewielkich rozmiarów (drobna, zwykle od 7 do 30 cm). W Polsce ze wszystkich wcześniej zidentyfikowanych naturalnych stanowisk zachowało się do chwili obecnej tylko jedno naturalnie występujące na obszarze nowo powołanego rezerwatu „Rezerwat Dolina Rospudy im. prof. Aleksandra Sokołowskiego” o pow. 264, 58 ha.

Rezerwat powstał dokładnie w tym miejscu, które przed dwoma dekadami chcieli przeciąć drogowcy półkilometrową estakadą. Stojąca na setkach pali konstrukcja, która bezpowrotnie zniszczyłaby wyjątkowy ekosystem, miała być częścią obwodnicy Augustowa. Dzięki bezprecedensowej, ogólnopolskiej akcji protestacyjnej udało się temu zapobiec. W Dolinie Rospudy miodokwiat występuje na torfowisku zasadowym, czyli miejscu o delikatnej równowadze ekologicznej i wyjątkowej specyfice.

Storczyk wybiera miejsca spokojne i często trudno dostępne, gdzie gleba jest wapienna, umiarkowanie wilgotna, a konkurencja ze strony innych roślin jest niewielka. Posiada kwiaty żółtozielone, pachnące miodem lub piżmem, zapylane są przez liczne owady, najczęściej przez muchówki lub osy. Miodokwiat krzyżowy kwietnie od maja do sierpnia. Zagrożeniem dla tego gatunku jest ewolucja biocenotyczna.

Kiedy zobaczyłem ten niezwykły mały ściśle chroniony storczyk pierwszy raz, aż mnie zatkało. Niby maleństwo, ale jakie maleństwo!, ale weź i tu znajdź na blisko 300 ha powierzchni, nad doliną Rospudy. Jak go znalazłem, zachwytu i podziwu nie było końca, jakbym dostał filmowego Oscara. Komu ochrona torfowisk jest bliska, na pewno wie o co chodzi. Nic dodać nic ująć, torfowiska Doliny Rospudy górą, warto było poświęcić czas na znalezienie jego i zobaczyć z bliska piękno najcenniejszego storczyka Polski.