Granicznik płucnik (Loberia pulmonaria)  to porost, który świadczy o dużej naturalności lasu i wysokich walorach zdrowotnych powietrza, mając status wskaźnika niżowych lasów reliktu puszczańskiego podlega ścisłej ochronie gatunkowej.

29 kwietnia 2021

    Granicznik płucnik jest okazałym porostem, jego duże plechy osiągają od 30 do 40 cm średnicy, a poszczególne łatki mają do 8-10 cm długości i 2-5 cm szerokości. Niekiedy tworzą duże kobierce dochodzące do 2 m długości. W kraju zachował się tylko w dużych kompleksach leśnych na północy, wschodzie i południowym wschodzie kraju. Jego plechy w stanie suchym mają barwę miedziano-brunatną lub żółtawo-zielonkawą. Natomiast plechy pod wpływem wilgotności powietrza i opadów deszczu stają się zielono-oliwkowe.

 

    Górna strona plechy jest opatrzona siecią siateczkowatych wyniesień. Między wyniesieniami znajdują się wgłębienia, którym na dolnej stronie plechy odpowiadają wypukłości. Plecha na dolnej stronie jest ciemniejsza w środku, a na brzegu jaśniejsza. Jest ona przymocowana do podłoża krótkimi chwytnikami (ryzoidami). Pełnią funkcje korzenia, tzn. służą do przytwierdzania porostu do podłoża i pobierania wody oraz soli mineralnych. Porost jest gatunkiem wrażliwym na zanieczyszczenia atmosferyczne, dlatego też uznawany jest za gatunek wskaźnikowy czystości powietrza.

 

    Gatunek ten występuje najczęściej na klonie, jaworze, jesionie, dębie, buku w wieku powyżej 80 lat. W połowie XVIII wieku występował obficie na terenie całego kraju, ale rozwój przemysłu w połowie XIX wieku zapoczątkował jego wymieranie na szeroką skalę. Drugim istotnym czynnikiem powodującym wymieranie było wycinanie lasów liściastych i zastępowanie ich monokulturami iglastymi.

 

    Znajdujący się na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski", posiada status "EN" – gatunek zagrożony wymarciem. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Świadczący o dużej naturalności lasów reliktu puszczańskiego i wysokich walorach zdrowotnych powietrza, granicznik płucnik nie tylko ze względu na swoją okazałość i urodę zasługuje na szczególną ochronę. Ochroną należałoby obejmować te fragmenty lasów, w których występują naturalne zbiorowiska roślinne z dużym udziałem sędziwych drzew.   

 Sejneńszczyzna 

poznaj malowniczą krainę