Galasy (galla) dębianki, to małe jesienne "jabłuszka" na dębowych liściach   w różnych kolorach - od zielonego, poprzez żółty, aż do różu i czerwieni, powstały w wyniku działania za, który odpowiada mały owad galasówka dębianka.

22 września 2021

    Każdy z nas zna przysłowie o gruszkach na wierzbie, to już niewielu z nas słyszało o jabłkach na dębie. Przebywając w jesiennym lesie i oglądając gałązki dobrze znanego nam dębu, spodziewamy się zobaczyć żołędzie chętnie zbierane przez dzieci. Jakież jednak zdziwienie może się w nas obudzić, kiedy zamiast charakterystycznego, przykrytego czapeczką, zielonego żołędzia, zobaczymy kształt kulek w różnych kolorach - od zielonego, poprzez żółty, aż do różu i czerwieni.

 

   Po bliższym przyjrzeniu się tym nietypowym „owocom” zobaczymy, że są to nie prawdziwe jabłka. Ale cóż to takiego? Są to narośla o średnicy do 2 cm, ochraniające larwy owadów tzw. galasy inaczej zwane dębiankami lub jabłuszkami dębowymi, wrośniętymi w dębowe liście. Za ich powstanie odpowiedzialna jest galasówka dębianka. Jest to mały, czarny owad z rzędu błonkówek. Gdy galasówka, na początku wiosny znajdzie się na liściu dębu kłuje go swym pokładełkiem i tam składa jajeczka.

 

   Przy okazji tego nakłucia, samica wprowadza do rośliny specjalną substancje, która wyzwala w drzewie chęć do tworzenia dziwacznych, kulistych tworów, we wnętrzu których usadawia się wykluta z jajeczka larwa. Galasy praktycznie nie mają wpływu na żywotność drzewa i nie szkodzą mu, a zatem nie mają znaczenia dla leśnictwa. Charakteryzują się bardzo dużą zawartością garbników, co stanowi do 40% suchej masy.

 

   Przez wiele wieków wyciąg z galasów był używany do produkcji atramentu. Zatem te dębowe jesienne "jabłuszka" jako osobliwości przyrodnicze rozbudzą ciekawość poznawczą i przysłużą się do rozwoju wrażliwości oraz spostrzegawczości w otaczającym nas przyrodniczym świecie. 

      

 Sejneńszczyzna 

poznaj malowniczą krainę